KALÇA VE DİZ PROTEZLERİ İLE EVE BAĞIMLILIK SONA ERİYOR

Vücuttaki eklemlerde bulunan kıkırdakların birçok nedene bağlı olarak işlevini yapamaz hale gelmesi, “eklemin yıpranma hastalığı” veya “dejeneratif eklem hastalığı” olarak adlandırılıyor. Bu hastalık ileri safhada; hastaları eve bağlayan, günlük aktivitelerini yapmalarını ve hatta hareket etmelerini engelleyen sorunlara yol açıyor. “Dejeneratif eklem hastalığı”nın tedavisinde uygulanan kalça ve diz protezleri ise hastaları öncelikle ağrılarından kurtarıyor ve sosyal yaşama yeniden kazandırıyor.

Memorial Antalya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Turan Aydın, diz ve kalça protezi ameliyatlarının hastaların yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini anlattı.

Eklem kıkırdak kayıplarının geri dönüşü olmuyor

Eklemlerin zarar görmesi ve aşırı yıpranması, kıkırdak kayıpları sonucu kemiklerin birbirine sürtünerek aşınmalara neden olmasına yol açmaktadır. Eklem kıkırdağının kaybı ile ortaya çıkan bu durum, çok ilerleyici ve geri dönüşümü olmayan bir hastalık halini almaktadır. Çocukluk çağında geçirilmiş enfeksiyonlar, romatizmal hastalıklar, tümörler, travmalar, genetik yatkınlık, fazla kilo, ağır yük taşıma ve özellikle kalça, diz ve ayak bileği gibi eklemlere baskı ile yaşlanma gibi faktörler bu soruna yol açmaktadır.

Günlük yaşam kısıtlanıyor

Kişi eklem sorunları nedeniyle; yürüyemez, merdiven inip çıkamaz ve günlük kişisel ihtiyaçlarını yerine getiremez hale gelmektedir. Hastanın günlük aktiviteleri ileri derecede sınırlandığından bazen yatağa bağımlılık ve sakat bırakıcı etkiye yol açmaktadır.

İleri yaşta olan, sigara içen, istirahat sırasında ağrı duyan, gece ağrı nedeniyle uykusundan uyanan, dizlere yük bindiren hiçbir hareketi yapamayan, yerden eğilerek bir şey alamayan ve 100 metreden fazla yol yürüyemeyen hastalar için protez ameliyatları gerekli olmaktadır.

Hastanın yaşam kalitesi değişir

Protez ameliyatlarının yaşam kalitesine doğrudan etkileri vardır. Titanyum, krom kobalt, molibden, çelik, seramik gibi özel alaşımlı özelliklere sahip olan protezlerde 3 ayrı kayma yüzeyi bulunmaktadır. Protezlerin her biri en az 20-25 yıllık kaliteli bir yaşamı sağlayabilmektedir. Hastaya ne tür bir protezin uygulanacağı doktor tarafından karar verilmektedir. Özellikle 50-55 yaşın altındaki genç hastalarda seramik protezler tercih edilmektedir. Protez ameliyatları sonrası hastanın diz ve kalça eklemlerindeki ağrılar ortadan kalkmakta, o bölgede hareket kabiliyeti artmakta, taşıma yüzeyleri düzgünleşmekte, şekil bozuklukları düzeltmekte ve hastanın normal aktivitelerini yapması sağlanmaktadır.

Diz ve kalça protezi olan hastalar;

Neler yapabilir?

• Hastanın hareketli durumda ya da istirahat sırasındaki ağrıları ortadan kalkar.
• Ameliyat sonrası 2’inci ya da 3’üncü gün hasta bacağının üzerine basarak yürüteçle yürüyebilir, oturup kalkabilir.
• Bir hafta içinde yürüme periyoduna gelebilir. Yürüyüş ve spor için 3 ay gerekir.
• Eve bağımlılık sorunu ortadan kalkar. Ameliyat sonrası hasta günlük ihtiyaçlarını dışarıya çıkarak da giderebilir.
• Kalça ve diz protezli hastalar seyahat edebilir, gemi yolculuklarına çıkabilir, uçağa binebilir.
• Golf oynayabilir, hafif yol yürüyüşü yapabilir, yüzebilir ve bisiklete binebilir.
• Özellikle kalça protezi uygulanan hastaların özel yaşamları da olumlu etkilenmektedir. Genç hastalar ameliyat sonrası mutlu olabilecekleri bir rahatlığa kavuşmaktadır.

Neler yapamaz?

• Protezi olan hastalar öncelikle oturma şekline dikkat etmelidir. Kalça protezi olan hastaların bacak bacak üstüne atması, bağdaş kurarak oturması, çömelerek iş yapması sakıncalıdır. Hem diz hem de kalça protezinde; arabaya binerken ve arabadan inerken, merdiven inip çıkarken çok dikkatli olunmalı, mümkünse asansör tercih edilmelidir.