Ülkemizde gayrimenkul kira sözleşmeleri bakımından karşımıza sıklıkla çıkan bir konudur depozito hususu.Her şeyden önce belirtmek gerekir ki bizim hukuk sistemimizde, akit serbestisi prensibi esastır.Buna rağmen bazı konularda kanun koyucu devreye girerek sözleşmenin bazı konularına açıklık getirmektedir.Gayrimenkul kiralarında karşımıza çıkan depozito hususunun kanun koyucu tarafından bazı kurallara bağlanması da böyledir.

Konumuz bakımından ilk olarak depozitoya kısaca değinmekte fayda görüyoruz.      Depozito, hukuki anlamı itibarıyla güvence bedeli demektir.Sözleşmede kiracıya güvence getirme borcu getirilmişse bu güvence depozito olarak tanımlanır.Bu güvence para veya kıymetli evrak olarak kararlaştırılabilir.Kiralama süresince herhangi bir problem yaşanmazsa kiracısına iade edilir.

İkinci olarak,kira sözleşmesinin niteliğine değinelim. Kira sözleşmesi, niteliği itibariyle kullandırma borcu doğuran tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.Kullandırma borcu yerine getirilirken kullanan-yararlanan tarafın,  karşı tarafa verebileceği muhtemel zararlar hesap edilerek bir depozito bedeli belirlenir.

Borçlar Kanunu’ndaki yeni düzenlemelere göre konut ve çatılı iş yeri kiralarında sözleşmeyle kiracıya güvence verme borcu getirilmişse bu güvence 3 aylık kira bedelini aşamaz.Güvence bedeli olarak para veya kıymetli evrak verilmesi kararlaştırılmışsa kiracı,kiraya verenin onayı olmaksızın çekilmemek üzere, parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatırır, kıymetli evrakı ise bir bankaya depo eder.Banka , güvenceleri ancak iki tarafın rızasıyla veya icra takibinin kesinleşmesiyle ya da kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak geri verebilir.Kiraya veren ,kira sözleşmesinin sona ermesini izleyen üç ay içinde kiracıya karşı kira sözleşmesiyle ilgili bir dava açtığını veya icra ya da iflas yoluyla takibe giriştiğini bankaya yazılı olarak bildirmemişse banka, kiracının istemi üzerine güvenceyi geri vermekle yükümlüdür.

Görüldüğü gibi yapılan bu yenilik ve sınırlama sayesinde depozitonun keyfiyete dayalı kullanımının önüne geçilmesi artık mümkün olacaktır. Depozito bedelinin müşterek hesapta tutulması ,kullanılmadığı dönemde faizle değer kazanmasının  önüne geçecektir.Yine depozito bedelinin bankaya yatırılması ve en fazla üç aylık kira ile sınırlı olması, güvence bedelinin gerçek anlamda güvence bedeli olarak kullanımını sağlayacaktır.

(Önemle belirtmek gerekir ki yukarıda bahsettiğimiz, Borçlar Kanunu’ndaki yeni düzenlemeler ,bazı sözleşmeler bakımından ertelenen hükümler arasındadır. Erteleme, sadece bursa escort kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiraları için geçerli. Diğer kira sözleşmeleri için erteleme söz konusu değil.Düzenlemelerin erteleme süresi 8 yıldır.)